19 Temmuz 2017 Çarşamba

MAVİ GEZİ - Piri Reis'in İzinde





MAVİ GEZİ
Mavi gezi bir ağaçtır                                                                                        
Dalları deniz.                                                                                                        
Mavi gezi bir bahçedir                                                                                        
Gülleri deniz.                                                                                                        
Mavi gezi bir gelindir                                                                                          
Telleri deniz.                                                                                                        
Mavi gezi bir beşiktir                                                                                          
Bebeği deniz.                                                                                                  
Bebeğimin:                                                                                                      
gözleri deniz                                                                                                      
elleri deniz                                                                                                          
dişleri deniz.                                                                                                      
Mavi gezi bir rüyadır                                                                                            
görülmemiş.                                                                                                        
Mavi gezi bir cennettir                                                                                      
ellenmemiş                                                                                                    
dillenmemiş.                                                                                                      
Mavi gezi bir masaldır                                                                                    
söylenmemiş                                                                                                
yazılmamış                                                                                                        
çizilmemiş.
Mavi gezi bir mavidir, adı yok.                                                                            
Ağam sensiz bu mavinin tadı yok.                                                                            
Ağlamak yok, sızlamak yok mavi var                                                                        
Dünya boyunca yürek dolusu                                                                                      
İman boyunca Allah dolusu                                                                                  
 Otur çakıllarını boya mavi yavrusu                                                                        
Hey betine bereketine, kalınlığına                                                                        
Etine buduna kurban olduğum, dibi görünen su.                                                      
Bir kızım olursa adı DURUSU.

Bedri Rahmi EYUBOĞLU

Mavi Yolculuklar; Halikarnas Balıkçısı'nın Bordum'da sürgün yıllarında dostları ile denize açılarak kıyı kıyı gezerek, antik kentleri, tarihi ve denizin mavisini yeniden keşfetmeye çıktığı gezilerle başlıyor. Bu yolculuklarda kimler yoktu ki; Azra Erhat, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Sabahattin Eyüboğlu, Sabahattin Ali daha sonra Melih Cevdet Anday, Necati Cumalı, Cevat Çapan, Macit Gökberk, Füreya Koral ve daha niceleri.... Anadolu'nun Akdeniz'in uygarlıklarının keşfedilmesi, dünyaya tanıtılması-sunulması, edebiat ve şiir imgelerinde konularında kendini yeniden yaratması Mavi Anadolu felsefesinin de özünü oluşturuyor... Mavi Yolculuklar bu felsefenin keşfini tartışmalarını ve hayata karşı romantizmini yarattı.

Orhan Duru da Piri Reis'in Kitab-ı Bahriye'sinin izinden giderek ondan esinlenerek bir Mavi Yolculuğa çıkıyor. İlk baskısı 1977 yılında "Kıyı Kıyı Kent Kent" olarak Koza Yayınlarından çıktı. Geçtiğmiz haftalarda da YKY'den eklemeler, ayrıntılar ve önyazısıyla yeniden basıldı. Örneğin Yeni baskıda Kitab-ı Bahriyeden bazı bölümler eklenmiş kitaba renk katmış, fakat kitaba asıl renkli yapacak olan, seyahatname türüne sokacak olan şey haritalardır. Bir çok gezi kitabında olmayan şey. Bunun neden olduğunu anlamış değilim. Coğrafya üzerinden hislerin ve deneyimlerle birlikte bir gözlemin edebi ifade edilişi. Haritalar ise bir başka edebiyat bakışı yaratabilir düşüncelerimizde. Örneğin Tolkien'ın yarattığı Yüzüklerin Efendisi'ndeki OrtaDünya haritasına baktığımızda kitaba dair bir çok şeyi görebiliyoruz, kitabı daha okunası ve merak edilesi hale getiriyor harita. Tolkien bunu uydurdu yarattı elbette. Fakat Mavi Gezi'de gezilen ziyaret edilen yerleri göz önüne aldığımızda Akdeniz - ege kıyılar, dağları, adaları, köyleri ve bunlar arasındaki ulaşım vs.. Bir gezi kitabının olmazsa olmazı haritadır. Harita düşünceleri ve geziyi de bir sürekliliğe sokar, sürükleyici bir anlatımın kapsamını ve yoğunluğunu artırır.

Orhan Duru'nun Mavi gezisi de Piri Reis'in geçtiği güzergahlardan köylerden, limanlardan, şehirlerden; bizleri antik-tarihi bir yolculuğua çıkarıyor;

[caption id="attachment_1365" align="aligncenter" width="437"]kekova-gezi-rehberi-piri-reis-harita Kale Köyü ve Kekova; Kekova Limanı "Liman-ı Kekova olarak işaretlenmiş. Kırmızı dağların iki tepesindeyse nişan yazıyor. Büyük ihtimalle denizden gelirken adanın tanınması için tepeler bu şekilde işaretlenmiş. Üstteki pusulada yön ve rüzgarlar gösterilmiştir.[/caption]

Kekova'nın Gizemli Sularında

"Kekova'ya ilk gittiğimde kendimi başka bir gezegende sanmıştım. Bugün bile bu izlenimden kurtulamıyorum. Burası adalar, birbirinin içine girmiş körfezler, denize batmış kent kalıntıları, mağaralar, sarnıçlar ve umulmadık yerlerde karşımıza çıkan Likya mezarlarıyla dolu bir bölge. Kekova Adası'nın güneybatı ucunda yer alan Tersane, özellikle bir ilgi odağı. Kıyıdaki kilise kalıntısı buranın Bizans döneminde de kullanıldığını gösteriyor. Tersane'den çıkıp Kekova'nın Anadolu'ya bakan yakasında ilerleyince Batık Kent'e geliyorsunuz. Yüzme ve dalmanın yasak olduğu bu bölgede saydam suların içine batmış duvarları, rıhtım kalıntılarını görüyorsunuz. Belki burası geçmiş büyük bir deprem sonucu sulara gömüldü. Özel yapılmış teknelerle denizin dibini seyrederek dolaşma olanağı da var. Üçağız ve Kale'de insanlar her zaman denizle iç içe yaşadılar. Denizden beslendiler, ulaşımlarını deniz yoluyla sağladılar. Buraları gezerken kayıklarda tek başına kürek çeken kadınlarla karşılaşırsanız hiç şaşırmayın"


[caption id="attachment_1366" align="aligncenter" width="474"]100_9461
Kekova - Batık Şehir[/caption]

Homeros'tan İbn Battuta'ya Evliya Çelebi'den bir çok gezgine alıntılarla yüklü "Mavi Gezi"; Anadolu'yu yeniden tanımak, uygarlıkları keşfetmek; Mavinin içinde, kayıp zamanın izinde yola çıkmak isteyenler için keyifle okunacak bir kitap.

Büyük denizci Piri Reis'in deyimiyle "böyle biline vesselam"

Doğan Sevimbike

Hiç yorum yok: