"Bir Başkadır" üzerine bir başka açıdan kısa notlar

 

"Bir Başkadır" üzerine bir başka açıdan kısa notlar

Bir "kültür endüstrisi" malı olan bu dizi üzerinden gelişen tartışmaları verimli buluyorum. Bazı konular çoktan kapanmış olsa da. Tüketim çağının hızıyla siyasi unutkanlığımız da artıyor.

Şu günlerde 20 yıl öncesinin argümanlarının ısıtılıp tekrar önümüze konmasına karşı bir tartışmadan bahsediyorum. Nasıl ki Liberaller 20 sene önce Siyasal İslam'a (o zaman "ılımlı islam'dı" ) zeytin dalı uzatıp islamofaşizmi yarattılar. Şimdi tekrardan "zeytin dalı uzatıyorlar" görüntüsü berraklaşıyor.

Diziyi izledikten sonra bu tarz sanat ve kültür endüstrisi ürünlerine dair aklıma gelen bir kitap; 1999'da Frances Stonor'un yazdığı "who paid the piper cia and the cultural cold war". Ülker İnce çevirisiyle Türkçe'ye "Parayı verdi Düdüğü çaldı Sanat ve Edebiyat Dünyasında CIA Parmağı" olarak kazandırıldı. Kültür-sanat dünyasının iktidarın yerel ve küresel egemenlik projelerine hizmet ettirilmeye çalışıldığı ve bunun bir endüstri halini aldığını anlatıyor. Bu tarz diziler de iktidarın-neo-liberal düzenin kültürel-ideolojik kolonlarını oluşturmada hegemonya inşasının propagandasına hizmet edebiliyor.

Sona gelirsek; (diziyi sonuna kadar izledim); "hepimiz aynı gemideyiz" mesajını alıyorsunuz. Ama geminin dümenindekiler; "ahlaklı" "hümanist" "barışçıl" olan muhafazakar-"türbanlı" kesim olarak gösteriliyor. Büyük beton binalar, plazalar (özellikle viyadüğün altındaki çaresiz hoca ve karavanı-sahnesi) ve bazı karakterler ile de yoksulluğun çaresizliği yansıtılırken "işçi-emekçi" "sınıf" muhafazar kesimin himayesine alınmış. Bu da gerçeklerle çok bağdaşmayan ama "bir başka" hegemonya için doğru bir gerçeklik tasviri olmuş. Özellikle muhafazar kesimin, son yıllardaki tüm tutarsızlıkları, yaptıkları her yönüyle ayyuka çıkmış iken, dizide tam tersi gösterilmesi zaten tam bir anakronizm.

Oyunculuklar, sahneler çekimler gerçekten çok iyi, elbette müzikler de. Diziyi kitap okur gibi izleyebilirsiniz. Ama; hakikat eksik verilince görü bulanıklaşıyor. Şu an ve son yıllarda yaşanan, ve her gün her saat hissettiğimiz "Yeni Faşizm"in inşasını da görmeniz dileğiyle...

16.11.2020

Doğan Sevimbike